Sinds het voorjaar 2022 is het DRT Amsterdam actief in de Ardense rotsen. In dit artikel kijken we terug hoe dit initiatief vrij plotseling is ontstaan. Verder wordt uitgelegd wat rotsbeheer inhoudt en waarom het nodig is. Tenslotte kijken we terug op welke successen in het eerste jaar zijn behaalt en wat de plannen van DRT Amsterdam voor 2023 zijn.
Je denkt er tijdens een klimweekendje waarschijnlijk zelden over na. De haken zijn betrouwbaar en worden jaarlijks gecontroleerd, zo werd in je klimcursus uitgelegd. En het onkruid lijkt in klimroutes ook veel minder snel te groeien.
Dat gebeurt echter niet vanzelf, dat is het resultaat van zo’n 1.500 werkdagen per jaar van vrijwilligers! Tot voor kort zorgden KBF (klim- en bergsportfederatie België) en CAB (Club Alpin Belge) voor het onderhoud van alle Belgische massieven (inmiddels ruim 30). De gestage toename van het aantal massieven leidde echter tot een tekort aan vrijwilligers. Als klimmassieven niet periodiek onderhouden worden groeien ze binnen enkele jaren volledig dicht. En als haken en standplaatsen niet jaarlijks gecontroleerd worden komt de veiligheid serieus in het geding.
De NKBV voelt zich medeverantwoordelijk voor het onderhoud van de rotsen waar wij zo graag klimmen. Het doel van de Nederlandse DRT’s is om in België KBF en CAB te helpen met het onderhoud van bestaande en het ontwikkelen van nieuwe klimgebieden. Dit gebeurt in samenspraak met de Belgische natuurbeheer-organisaties. In België is men erg blij met onze inzet en heel dankbaar voor de hoeveelheid werk die gedaan wordt.
In november 2021 werd door een aantal leden van de Regio Amsterdam en de ASAC deelgenomen aan een “Collectieve Kuisdag” van de KBF in Pont à Lesse. Dat was een erg leuke, gezellige en nuttige dag. In februari werd, in samenwerking met het NKBV Bureau en enkele ervaren rotsbeheerders uit regio Zuid, een weekend in Sy georganiseerd.
Dat was zo’n succes dat enkele Amsterdamse enthousiastelingen de koppen bij elkaar hebben gestoken en het rotsbeheerteam DRT Amsterdam hebben opgericht. Het kernteam bestaat uit Rob Vermist (coördinator), Daniël Muysken, Willibrord Mokveld en Salomé van Grunsven (ASAC).
Het DRT Amsterdam is het derde Nederlandse rotsbeheerteam, na DRT Zuid en DRT Midden-Nederland. De naam Dutch Rebolting Team is overigens een variant op de al jarenlang actieve Belgian Rebolting Teams. Binnen de KBF zijn 10 van deze rotsbeheerteams actief die gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor het onderhoud van de KBF-massieven in de Ardennen.
Er is een breed scala aan werkzaamheden bij rotsbeheer. Voor sommige werkzaamheden moet je een klimachtergrond hebben: het kuisen van klimroutes gebeurt gezekerd aan zogenoemde werklijnen. Kuisen betekent: losse rots en begroeiing verwijderen, struiken en soms ook bomen terugsnoeien.
Er zijn voor niet-klimmers echter meer dan genoeg klussen: aan de basis van de rots snoeien en verwijderen van begroeiing, opruimen van de “r
ommel” van de routekuisers, het egaliseren van de ondergrond. En natuurlijk het onderhoud en verbeteren van de toegangspaden en trappetjes.
Bij het inrichten van een nieuw (deel)massief is er ook werk voor echte specialisten: het verwijderen van grote losse rotsblokken en hele bomen uit de wand. Daarnaast uiteraard ook het behaken van nieuwe routelijnen. Ons uitgangspunt is dat we iedereen die actief is geweest bij het kuisen ook de gelegenheid willen geven om een of meer routes te behaken, onder begeleiding van ervaren collega’s.
De touwtechnieken en zekeringsmaterialen bij rotsbeheer zijn anders dan bij regulier rotsklimmen. Dat betekent dat deelnemers ook een (korte) opleiding moeten krijgen voordat ze in de werklijnen mogen werken. In het najaar hebben we een speciale workshop georganiseerd om in één keer zo’n 10 debutanten op te leiden. Daarnaast kan dit ook in de weekenden in België.
Inmiddels hebben wij vanuit het NKBV Bureau ook veel eigen materiaal gekregen: 10 complete rotswerksets met semi-statische touwen en zekeringsmateriaal, een assortiment aan breekijzers, hakken, zagen, scharen, etc.
Onze focus in het afgelopen jaar lag in Sy, om het deelmassief Paroi du Fond na 40 jaar opnieuw beklimbaar te maken. Dat was een hele mooie start voor het team omdat we daar heel veel verschillende dingen hebben kunnen leren.
Daarnaast vinden we het erg leuk om af en toe ook in andere klimgebieden te komen. Daarom sloten we met groepjes of individueel aan bij weekenden van andere teams in Spontin, Maizeret, Yvoir en Pont à Lesse.
Wat hebben we in 2022 bereikt?
De gedaanteverandering van de Paroi du Fond in Sy geeft heel veel voldoening. Samen met de beheerder en de CAB-Serac (Seraing/Luik) hebben we het rechter deel inmiddels vrijwel helemaal schoon en zijn de eerste 10 routes door Serac al behaakt. Het linker wanddeel hebben wij geheel voor onze rekening genomen. Een aanzienlijk deel is nu grof gekuist, een deel is ook al fijn gekuist. In de loop van het voorjaar mogen wij de routes zelf gaan behaken, uiteraard onder begeleiding van meer ervaren collega’s.
Om een indruk te krijgen van de omvang en impact van onze activiteiten is het wellicht leuk om een paar cijfers over 2022 op een rijtje te zetten:
134 werkdagen rotsbeheer door leden van DRT Amsterdam
23 verschillende deelnemers
12 deelnemers hebben aan 3 of meer activiteiten deelgenomen
5 zelf georganiseerde weekenden (alle in Sy)
15 gemiddeld aantal deelnemers bij onze weekenden (w.o. enkelen van andere teams)
De NKBV neemt met ingang van dit jaar het hele beheer van klimgebied Pont à Lesse over van KBF. We zien dat als een groot compliment en blijk van vertrouwen in het werk van de DRT’s. Dat betekent een intensievere samenwerking en planning met de andere DRT-teams. En dat we voortaan dus ook regelmatig naar Pont à Lesse zullen gaan.
Daarnaast willen we dit jaar in Sy de Paroi du Fond afmaken. Ook daarna willen we trouwens in Sy blijven bijdragen aan het reguliere onderhoud.
Verder vinden we het erg leuk om ook af en toe bij te springen in een ander klimmassief. Het is ontzettend leuk en motiverend om juist in klimgebieden waar je zelf regelmatig komt routes te kuisen! Of misschien nog wel een nieuwe route te openen!
We willen binnen ons team minder afhankelijk gaan worden van een beperkt aantal ‘trekkers’, zowel technisch (b.v. verankeren van de werklijnen) als organisatorisch. Ervaren deelnemers die dat willen kunnen meer verantwoordelijkheden krijgen.
Er zijn nog wat specialismen waar wij weinig of geen ervaring mee hebben en die we graag binnen ons team onder de knie zouden willen krijgen om die vervolgens ook zelfstandig uit te kunnen gaan voeren. De prioriteit ligt daarbij met name op het behaken van routes.
Werkende weg hebben we onze organisatie op poten gezet, met uitstekende ondersteuning vanuit het NKBV Bureau. We hebben in het eerste jaar heel veel technische ervaringen opgedaan in de samenwerking met de al iets langer bestaande teams DRT Zuid en DRT Midden Nederland.
Rotsbeheer vindt met name plaats buiten het klimseizoen, dus van eind september tot begin april. We willen klimmers zo min mogelijk tot last zijn met (gedeeltelijke) afsluiting van massieven. En buiten het klimseizoen zijn er natuurlijk meer vrijwilligers beschikbaar.
We willen in die periode in principe elke maand een weekend rotsbeheer plannen. Een aantal daarvan organiseren we zelfstandig. Daarnaast sluiten we ook twee keer per jaar aan bij de collectieve kuisdagen van KBF, waarbij we overigens wel als zelfstandig team de ons toegewezen klus uitvoeren. Tenslotte kunnen kleine groepjes (of individuen) uiteraard ook aansluiten bij activiteiten van een ander DRT of BRT, spontaan of op verzoek.
Hoe ziet zo’n weekend rotsbeheer er ongeveer uit?
Gezien de afstand gaan we eigenlijk nooit één dag maar altijd een heel weekend. Meestal gaan er 10 tot 15 deelnemers mee. Vaak is er een beperkt groepje enthousiastelingen dat al vrijdagochtend vertrekt. Er wordt dan ook al wat (tijdrovend) voorwerk gedaan, zoals het verankeren van een deel van de werklijnen.
Zaterdag wordt de hele dag gewerkt en op zondag in de ochtend ook. Op zondagmiddag is er gelegenheid om zelfstandig te klimmen (al dan niet in de route die je net gekuist hebt!) of een wandeling in de buurt te maken.
Een leuk aspect van de rotsbeheer-weekenden is het gemêleerde gezelschap: klimmers en niet-klimmers, een mix van allerlei bergsporters met verschillende achtergronden en van alle leeftijden! Ook de relatie met de ASAC krijgt hiermee een flinke impuls, omdat we het heel bewust als een gezamenlijk initiatief willen zien.
We overnachten in een berghut in de buurt van het massief (de HerBerg in Sy, de Chavee-hut of Samson-hut in de Maasvallei). ’s Avonds wordt gezamenlijk een lekkere maaltijd gekookt. En ook daarna is het altijd nog erg gezellig!
Om deelname te stimuleren kun je via het NKBV Bureau reiskosten declareren en de avondmaaltijden worden gesponsord door de Regio Amsterdam.